Merkez Bankası Nedir?

Ekonomi haberlerinde sıklıkla Merkez Bankasının aldığı bir karardan veya yayımladığı bir istatistikten bahsettik.

Peki, Merkez Bankası denilince aklınıza ne gelir? Temel amacı nedir? Hangi işlemleri yürütür?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ülkemizde para ve kur politikalarından sorumlu kurumdur. Ülkenin ekonomik kalkınmasını desteklemek amacıyla bir emisyon bankası olarak kurulmuş, 1931 yılında faaliyete başlamıştır.

Bağımsızlığını ve diğer kamu kurumlarından farklılığını göstermek amacıyla anonim şirket olarak kurulmuştur.

İdare Merkezi Ankara’dadır. Ayrıca çeşitli illerde şubeleri, yurtdışında ise Dış İşleri Bakanlığı nezdinde temsilcilikleri bulunmaktadır.

Merkez Bankasının temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Fiyat istikrarı ile ekonomik kararlarımızı dikkate almayı gerektirmeyecek ölçüde düşük bir enflasyon oranı kastedilir.

Banka fiyat istikrarı amacına ulaşmak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını kendisi belirler. Yani araç bağımsızlığına sahiptir. Para ve kur politikasına yönelik kararlar Merkez Bankası bünyesindeki Para Politikası Kurulu tarafından alınır. Kurul şeffaflık gereği önceden açıklanan bir takvim çerçevesinde toplanır ve aldığı kararı gerekçesiyle birlikte kamuoyuna açıklar.

Merkez Bankası ülkemizde uygulanan kur politikasından da sorumludur. Uygulanana dalgalı kur rejiminde kurlar piyasada arz ve talep koşulları tarafından belirlenir. Merkez Bankasının herhangi bir kur taahhüdü yoktur.

Merkez Bankası finansal sistemdeki riskleri gözetir, sistemin sağlıklı çalışması için gerekli önlemleri alır, ihtiyaç olduğunda bankalara borç verir. Bu nedenle Merkez Bankasına Bankaların Bankası da denir.

Her gün kullandığımız banknotlar Merkez Bankası tarafından tasarlanır ve basılır. Bunun yanında banka piyasada yeterli miktarda banknot olmasını sağlar.

Ayrıca ödeme sistemlerinin kurulmasından ve bu sistemlerin kesintisiz çalışmasından da sorumludur.

Merkez Bankası fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda dünyadaki ve ülkemizdeki gelişmeleri yakından izleyerek ekonomik istikrara ve ülke refahına katkı sağlamayı amaçlayan milli bir kurumdur.

Merkez Bankasıyla ilgili daha fazla bilgiye www.tcmb.gov.tr’den ulaşabilirsiniz.