Yİ-ÜFE olarak kısaltılan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Türkiye’de üretilen ürünlerin vergiler hariç satış fiyatlarını kapsar. TÜFE hesaplanırken ise örnek bir hanehalkının tüketmek için satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyatları dikkate alınır.
Her iki endeks de fiyat değişimlerini takip etmek için kullanılır, ancak ikisi arasında önemli farklar bulunur.
Peki bu iki kavram birbiriyle ilişkili mi?
Üretici fiyatlarındaki artışın, tüketici fiyatları üzerinde etkili olması beklenir. Örneğin, ÜFE’nin alt kalemlerinden biri olan kereste fiyatlarında yaşanan bir artışın, mobilya fiyatlarına yansıyacağı tahmin edilebilir.
Ancak bazen kapsam farklılığı nedeniyle iki değişkenin seyri farklılaşabilir. İki veriden ÜFE, döviz kuru ve ithal girdi mallarının fiyatlarından kolay etkilenir. Bu nedenle, ÜFE TÜFE’ye göre daha yüksek seviyelerde bulunur ve daha dalgalı bir şekilde hareket eder. Eğer TÜFE ÜFE’den daha hızlı artıyorsa, nihai fiyatların artışı başka nedenlerden kaynaklanıyor demektir. Örneğin, KDV oranları arttığında, ÜFE bu değişiklikten etkilenmezken, nihai ürünlerin fiyatları ve TÜFE’de artış gözlemlenir.
Kısa vadede farklılaşmalar gözlemlense de, uzun vadede TÜFE ve ÜFE birbiriyle uyumlu hareket eder.
